Can Yeleğinin İçinde Ne Var?
Can Yeleğinin İçinde Ne Bulunur?
Can yelekleri, yüzme bilmeyenler için güvenlik sağlamakla kalmaz; aynı zamanda tekne kazaları, su sporları ve açık deniz seyahatlerinde hayat kurtarıcı bir ekipman olarak görev yapar. Bu yeleklerin dış görünümü oldukça basit olsa da, içinde yer alan malzeme ve sistemler son derece özel olarak tasarlanmıştır. “Can yeleğinin içinde ne var?” sorusu ise, bu ürünün nasıl çalıştığını ve neden bu kadar güvenilir olduğunu merak edenler tarafından sıkça sorulur. İşte can yeleklerinin iç yapısına dair merak edilen tüm detaylar.
Sabit Dolgulu Can Yeleklerinin İçeriği
Sabit dolgulu modeller, en çok bilinen ve kullanılan klasik can yeleği türüdür. Bu yeleklerin iç kısmı, sürekli olarak kaldırma kuvveti sağlayan özel malzemelerle doldurulmuştur.
1. Kapalı Hücreli Poliüretan Köpük
- En yaygın kullanılan iç dolgu malzemesidir.
- Su emmez, batmaz ve zamanla çökmeye karşı dayanıklıdır.
- Hafif ve esnek bir yapıya sahiptir, böylece vücuda rahatça oturur.
- Islanmasına rağmen içeri su almadığı için her zaman yüzdürme gücü sağlar.
2. Polietilen Köpük (PE Foam)
- Özellikle çocuk can yeleklerinde tercih edilen bir malzemedir.
- Su geçirmezdir, maliyeti düşüktür.
- Darbe emici özelliği ile sadece yüzdürme değil, çarpma durumlarında koruma da sağlar.
3. PVC Tabanlı Köpükler
- Daha ekonomik modellerde bulunur.
- Yüzdürme kabiliyeti yeterlidir fakat uzun ömürlü olmayabilir.
- UV ışığına karşı dayanıklılığı düşüktür, zamanla ezilme yapabilir.
Bu köpükler, yeleğin vücudu su üstünde tutmasını sağlayan temel yüzdürme elemanlarıdır. Sabit dolgulu can yelekleri batmaz çünkü içlerinde hava hapseden bu özel köpükler sürekli olarak görev başındadır.
Şişme Mekanizmalı Can Yeleklerinin İçeriği
Daha hafif ve hareket özgürlüğü sağlayan şişme can yelekleri, sabit dolgu yerine şişebilir hava bölmeleri içerir. Bu modellerin iç kısmı çok daha teknolojiktir.
1. CO₂ Kartuşu
- Basınçlı karbon dioksit gazı içerir.
- Suya düşüldüğünde ya da manuel mekanizma çekildiğinde kartuş delinir ve yelek içindeki hava bölmesini şişirir.
- Genellikle 33 – 60 gram arası CO₂ barındırır.
2. Şişirilebilir Hava Kesesi (Bladder)
- Kartuşla şişen bölmedir.
- Isıya ve basınca dayanıklı TPU ya da PVC bazlı malzemeden üretilir.
- Vücut çevresini saracak şekilde tasarlanmıştır.
- Bazı modellerde çift hava kesesi (yedekli sistem) bulunur.
3. Aktivasyon Mekanizması
- Otomatik: Suya temasla birlikte kendiliğinden devreye girer.
- Manuel: Kullanıcı ip çekerek kartuşu patlatır.
- Otomatik-manuel kombinasyonlu modeller de mevcuttur.
Bu sistemin amacı, gerektiği anda yeleği saniyeler içinde şişirerek ani yüzdürme sağlamak ve kişinin su üstünde kalmasını temin etmektir.
Can Yeleği İçinde Bulunabilecek Ek Güvenlik Unsurları
Modern can yeleklerinin birçoğunda, iç yapıya entegre edilmiş yardımcı güvenlik özellikleri de bulunabilir:
1. Reflektif Şeritler ve Yansıtıcı Paneller
- Gece veya sisli havalarda fark edilmeyi kolaylaştırır.
- Yeleğin genellikle göğüs veya omuz bölgelerine yerleştirilmiştir.
2. Düdük
- Acil yardım çağrısı için kullanılır.
- Su geçirmez özelliktedir ve yeleğin ön kısmına ip ile sabitlenmiştir.
3. Can Yeleği Işığı
- Otomatik yanma özelliğine sahip LED ışıklar, suyla temas ettiğinde aktif hale gelir.
- Genellikle omuz bölgesine entegre edilir.
- Bazı modellerde kızılötesi (IR) gece görüş uyumlu ışıklar da bulunur.
4. Kilitli Bağlantı Kayışları
- Yeleğin vücuda tam oturmasını sağlar.
- İç kısımda geçmeli klips, cırt bant ya da toka sistemleriyle sabitlenir.
Bu parçalar, can yeleğinin sadece yüzdürme değil, aktif kurtarma sürecinde de etkin rol oynamasını sağlar.
Çocuk ve Evcil Hayvan Yeleklerinde İç Yapı
Çocuklara ve evcil hayvanlara özel üretilmiş yeleklerin içinde de kapalı hücreli köpük kullanılır. Ancak bu yeleklerde ekstra olarak:
- Baş ve ense destekleri
- Tasma sapı
- Çift yönlü sıkıştırma kayışları
gibi özel bölümler de yeleğin yapısına entegre edilir. Bu tasarım unsurları iç kısmın ergonomik ve güvenli olmasını sağlar.